GAME ON!

Javelot is een unieke volkssport in ons land. Het spel wordt enkel nog in Wijtschate gespeeld en dat al sinds 1932.

Javelot is een soort mix van vogelpik en speerwerpen. Vanop 8 m afstand moet de speler telkens 2 pijlen naar een schietschijf werpen. Deze pijlen wegen tussen 240 en 400 g en zijn uitgerust met gekleurde kalkoenveren die gemakkelijk een draaiende vorm aannemen die de vaart van de pijl regelt en deze vooral in de goede richting houdt. Het verschil met vogelpik is dat er onderhands geworpen wordt, waardoor de javelotpijl in klokvorm omhoog gaat om daarna naar beneden te komen en zich in de schietschijf in te planten.

Op Erfgoeddag wordt een korte powerpointpresentatie vertoond over de geschiedenis van het spel, de club in Wijtschate en de vroegere club in Mesen. Er is ook een kleine tentoonstelling met foto's en objecten van de Wijtschaatse vereniging. Uiteraard is er ook een initiatie door de clubleden, waarbij elke bezoeker zelf enkele javelotpijlen kan werpen.

Dit jaar brengen we tijdens Erfgoeddag het thema ‘Game On’ tot leven in Borgloon, en hoe! Op de sfeervolle site op en rond het klooster van Nieuwland nodigen we jong en oud uit om spelenderwijs terug te keren in de tijd. Het beroemde schilderij ‘Kinderspelen’ van Pieter Bruegel de Oude toont meer dan tachtig verschillende spelletjes waarmee kinderen zich eeuwen geleden vermaakten … en wij brengen ze opnieuw tot leven!

Speel mee met knikkers en tollen, bikkelen, haasje-over, hoepelen, steltlopen, zaklopen en nog veel meer. Herontdek spelplezier met deze tijdloze spelletjes en laat je verrassen door hoe leuk erfgoed kan zijn. Of je nu zelf mee wilt doen of gewoon wilt genieten van de sfeer: er valt voor iedereen iets te beleven op en rond deze historische locatie.

Waar: site van het klooster van Nieuwland, Nieuwland 11
Wanneer: Erfgoeddag zondag 27 april 2025
Voor wie: alle leeftijden – van kinderen tot (groot)ouders
Inkom: gratis

Wat begon als een ambitieus Brits plan om de Duitsers met een Flanders’ Offensive schaakmat te zetten ontaardde 1917 in een geploeter met honderdduizenden verliezen. Aan het thuisfront volgde men honderd dagen lang hoe uiteindelijke een mythische eindstreep werd bereikt: Passchendaele.

De troepen aan het front waren een doorsnede van de bevolking. Zo verruilden ook talrijke atleten het sportveld voor het slagveld. Rugby of roeien, fietsen of voetballen. Hoe divers hun sporten ook waren, allemaal kwamen ze in Flanders’ Fields terecht. En velen bleven er voor altijd.

Ga mee op stap met een ervaren verteller en ontdek hun verhalen. Hun vooroorlogse successen op het sportveld en hun inzet op het slagveld. “Sneller, hoger, sterker” – voor altijd.

Voerens oudste vereniging is meer dan 350 jaar oud en nog steeds springlevend. De drumband repeteert het muziek maken én marcheren terwijl de schutters elke vrijdag samenkomen om het schieten met de buks te oefenen. Het hoogtepunt van het schuttersjaar is het Vogelschot op Pinksteren, waarbij de winnaar één jaar lang koning van de schutterij wordt.
Ter gelegenheid van Erfgoeddag nodigt Koninklijke Schutterij Sint-Martinus jong en oud uit op de opening van het schietseizoen. Woon demonstraties bij van het aloude schieten, ervaar het schieten met een zware buks aan den lijve en geniet van het schouwspel van het traditionele kogelgieten. Ondertussen repeteert de Sint-Martinus drumband en klinken we samen op het nieuwe seizoen. Voor kinderen is er een aangepast programma. Welkom!

Speeldernis, dat is spelen en wildernis in één woord. Spelenderwijs ontdekken kinderen de natuur, doen ze kennis op en helpen ze mensen met klusjes. Zo was het vroeger, en zo is het vandaag opnieuw aan het Hoeneveldje in 's-Gravenvoeren. De Speeldernis wil kinderen weer wortelen in de Voerense natuur, sterk verbonden met het verleden, door buiten en met de seizoenen te spelen en te maken. Op een plek zonder doorgaand verkeer, met bomen en struiken langs een aangrenzende holle weg, leven kinderen zich elke maand uit.
Ter gelegenheid van Erfgoeddag staat de Speeldernis helemaal in het teken van spelen en speelgoed van vroeger. Kinderen van vroeger tonen het aan kinderen van nu. Zelf een pijl en boog maken of een straffe katapult? Leren kaatsballen en knikkeren? Het kan allemaal. Bij een drankje en een hapje zijn ook de ouders welkom!

Waarmee speelden je oma en opa vroeger op de speelplaats, thuis, in de straat? Maakten ze zelf speelgoed? Welke spelletjes kenden ze, waar en hoe werden ze gespeeld en wie was er de knapste in? De leerlingen van het vierde leerjaar interviewden hun grootouders over hun favoriete vrijetijdsbesteding en maakten er een tekening of een verhaal over. De resultaten kan je bewonderen in de Bibliotheek. Bij een kop koffie en een koekje komen de verhalen ongetwijfeld los.

Op Erfgoeddag slaat de Lijstermolen opnieuw zijn wieken uit en opent het zijn deuren! De molenaars nemen je mee in hun spel met de wind en tonen hoe deze het werken van de molen beïnvloedt. Kom ontdekken hoe de molenaars dit windspel hun eigen maken en in hun voordeel gebruiken. Ondertussen kan je zelf het competitiebeest in jezelf loslaten tijdens enkele oude volksspelen.

Hoe leefden de mensen meer dan 60 jaar geleden in Alken en omstreken? Hoe woonden ze, welke voorwerpen hadden ze dagelijks nodig? Welke gereedschappen gebruikten boeren en ambachtslui? De collectie van Heemkundig en Ambachtelijk Museum Zoe was Alleke laat kinderen en jongeren een onbekende wereld zien, en ouderen een herkenbare wereld. In een speelse zoektocht ontdek je met het hele gezin voorwerpen uit het leven van je (over)grootouders.

Voor deze editie hebben wij enkele karakteristieke en sfeervolle werken bijeengebracht uit het oeuvre van beeldhouwer-keramist Lucien De Gheus. In de White Cube kan je diverse beelden, trofeeën, plaquettes, schetsen en tekeningen over sport, spel en dans bekijken. Typerend voor de werken zijn beweging, schalksheid en humor. Laat de kans om tegelijkertijd het unieke museumhuis met zijn rijke collectie te bezoeken niet aan je voorbijgaan.

Klooz geeft op Erfgoeddag ruimte aan de bijzondere collectie speelgoed van een Loonse privé-verzamelaar. Oude tollen, knikkers en kegels, deftige poppen en knuffels, kleine serviesjes en keukengerei, zorgvuldig ingerichte poppenhuizen, een miniatuurwinkeltje, en zelfs een mini-kerkinterieur... : de collectie vraagt om van nabij bekeken en bewonderd te worden. Kom er uitzonderlijk op Erfgoeddag van genieten in de refter van Klooster Nieuwland!