GAME ON!

In het Drukatelier Raymond kun je meemaken hoe affiches van allerhande spelactiviteiten werden handgezet en gedrukt in het 'Boekdrukprocédé', ook typographie genoemd. Tot omstreeks 1980 bleef deze manier van zetten en drukken van drukwerk gebruikt om nadien snel te verdwijnen door opkomst van andere drukprocédés. Vooraleer spelen in groepsverband en clubwedstrijden allerhande konden doorgaan, diende dit aan het publiek kenbaar gemaakt te worden: biljarten, bollen, voetbalwedstrijden, vogelpikwedstrijden (darts)... Er werd daarvoor beroep gedaan op de plaatselijke drukker om aankondigingen in de vorm van affiches te drukken: op Erfgoedag 2025 kun je dat meemaken en bewonderen in het drukatelier Raymond.

Als we vroeger niet buiten konden spelen door het weer of al donker, moesten we ons binnen zien bezig te houden.
Er waren nog geen games, noch internet en TV was heel beperkt. Sommigen speelden spelletjes binnen, maar anderen verloren zichzelf in het lezen van boeken. Een paar echter waren gefascineerd door wetenschap en techniek en grasduinden uren in boeken voor de jeugd hierover. Spelen lerend zeg maar, wat dikwijls leidde tot zelf iets te proberen te maken of te experimenteren, als het maar niet te gevaarlijk of te duur was.
Denken we maar aan de oude 13-delige boekenserie "Jongens en Wetenschap" (1946-1963), een paar speciale nummers uit de stripreeks "Illustrated Classics" (1956-1976), welke soms meer science fiction waren, de 69-delige boekenreeks "Hoe en Waarom" (1962-1981) , om er maar een paar te noemen. In deze tentoonstelling/voorstelling nemen we jullie terug naar jullie jeugdjaren op regenachtige dagen in de jeugdwetenschapsboeken van weleer !

Met deze dansvoorstelling openen we de d r o o m |t| h u i s - wandelroute aan Merksplas Kolonie. Geïnspireerd door deze bijzondere locatie en verhalen van mensen op zoek naar een nieuwe thuis maakten we een beeldende dansvoorstelling in samenwerking met jongeren uit de streek. De voorstelling raakt aan thema's zoals het zoeken van een thuis, heimwee, verdriet en verlangen, en onderzoekt hoe het lichaam in beweging hier uitdrukking aan kan geven. Kom kijken, want het wordt een groot feest voor oog, lichaam en ziel!

Kom wandelen op de Kolonie van Merksplas en ontdek het verhaal van Rosalia, die in de jaren '50 van de Kempen naar Canada verhuisde. Dat doe je door een spel te spelen! Bij de start krijg je vijf brieven mee. Als je die onderweg aan de juiste personages koppelt, ontdek je de code waarmee je het huisje aan het einde van de route kan openen. Binnenin wordt het verhaal verder tot leven gewekt via een audiovertelling en bijzondere voorwerpen. Op Erfgoeddag wordt de wandeling officieel ingehuldigd. Iedereen die op bezoek komt en meedoet aan de wandeling, maakt kans op een prijs! Speel jij ook mee?

Het Stedelijk Museum ziet het groots! Een paar jaar geleden maakten we al een 'Wie is het?' in XXL-formaat, die toveren we nu ook graag nog eens boven. En daar voegen we nog twee XXL-spelen aan toe: 'Stekje rapen' (tegenwoordig ook wel gekend als mikado) en 'Heistekken' (een soort 4 op een rij, maar dan toch net iets anders).

Deze spelletjes staan, met tientallen andere beschreven in een bijzonder boek dat het museum heeft liggen. Een boek uit 1933 waarin de veelvoorkomende spelletjes die toen in Hoogstraten gespeeld werden kleurrijk worden toegelicht.

Deze twee spelletjes, 'Stekje rapen' en 'Heistekken', lenen zich uitstekend om in een XXL-formaat uit te werken. Kom ze, samen met onze reuze 'Wie is het' spelen op Den Bleik, het grasveld voor het museum! Bij slecht weer kunnen we ook uitwijken naar binnen. Dus laat een eventuele spat regen je niet tegenhouden!

Beleef het rijke erfgoed van het kasteel tijdens een interactieve rondleiding waarbij je wordt uitgedaagd om te spelen. Zweef zo lang mogelijk in de hoelahoepchallenge en ontdek waarom hoepelrokken in de 19de eeuw even elegant als onpraktisch waren. Houd je zenuwen onder controle bij Bibber Brawl, net zoals de chirurgen die hier tijdens de Eerste Wereldoorlog gewonde soldaten opereerden. Of bewijs je precisie in een spel rond medicijnvoorbereiding, uit de periode waarin het kasteel een sanatorium was. Ben jij klaar voor deze ultieme erfgoedgame? Voor jong en oud!

Iedereen kent wel het bekende bordspel drie op een rij, maar heb je ooit gehoord van het koningspel of Viking schaken? Ken je het spel van de vos en de ganzen? Of dat van de haas en de vos? Het zijn allemaal bordspelen die in de vroege middeleeuwen algemeen bekend waren. Ook bij de Vikingen waren deze spelen een geliefd tijdverdrijf.
Je kan deze vroegmiddeleeuwse bordspelen leren spelen, zoals het Viking schaken Hnefatafl. Deze activiteit is geschikt voor alle leeftijden, jong en oud.

Er kwam nogal wat educatief speelgoed in de na-oorlogse periode op de markt, deels door de Amerikanisering, die de bevordering van de wetenschap en techniek op het oog had. Maar ook eenvoudige speelplaatspelletjes bleven populair. Sommige hebben banden de kosmos. Denken we maar aan een tol, die onze eigen aarde eigenlijk ook is. De soms rare gedragingen op zich en bij botsingen tonen veel gelijkenissen met het draaiend planetenstelsel rond onze zon. Maar ook een Spirograph waarmee je hypo- en epitrochoïden kunt tekenen, doen denken aan de banen van manen rond planeten rond de zon. Wie kent nog de Viewmaster, waarmee we op schijfjes 3D-beelden konden zien, niet zelden over de kosmos. Last but not least ook het electro-spel die fascinerend ons kon tonen of we de juiste combinatie van afbeeldingen maakten, met weeral niet zelden wetenschapsgerelateerd. Leren al spelen inderdaad en dat is wat we ook de kinderen gaan laten doen en het dan in verband brengen met onze kosmos!

Sport en spel staan op Erfgoeddag centraal in Langemark-Poelkapelle. De werkgroep van 'Westhoek verbeeldt' brengt de sportieve hoogtepunten van de gemeente in beeld tijdens een verassende tentoonstelling. Zelf kan je jezelf uitdagen met enkele volksspelen. Verderop in Jeugdhuis De Flodder gaan sport, spel en muziek hand in hand. Het jeugdhuis viert dan zijn 40ste verjaardag en brengt met een tentoonstelling een overzicht.

Met het thema Game On! staan sport, spel en beweging centraal tijdens Erfgoeddag. Biljarten op café, volksspelen tijdens een kermis of tikkertje op de speelplaats: de mooiste foto’s uit de collectie van het Stadsarchief en ‘Westhoek verbeeldt’ vind je van zaterdag 26 april tot en met 10 mei 2025 op groot scherm in de bibliotheek.

Zin om zelf te spelen? Leef je uit met gezelschapsspelen zoals een uniek Iepers ganzenbord of een nostalgische memory. Tijdens de erfgoedweken kunnen zowel grote als kleine speelvogels deze spelletjes uitproberen in de bibliotheek.